De Molukken is een eilandengroep, gelegen tussen (met de klok mee) Sulawesi, de Filipijnen, West Papua, Australië en Oost Timor. Geografisch gezien behoort het dus tot Melanesië (Oceanië), politiek gezien tot Indonesië ( Zuidoost Azië).
De eilandengroep hebben nog altijd een duidelijk herkenbare culturele, maar deels ook politieke identiteit. In de 8e eeuw kwamen de eerste zeelieden uit China al om de omgeving te verkennen.
De naam Maluku is afgeleid uit Jazirat al-Muluk (Eilanden der Koningen) een benaming die Arabische handelaren hebben gegeven in de dertiende eeuw. Omdat de specerijenhandel en de Molukse eilandenrijk destijds werd geleid door vier koningen, waarvan de vorst van Ternate de machtigste was.
In een Javaans gedicht uit de 14e eeuw werd Ternate met de naam Maloko aangeduid (naar het Arabische woord voor koning), daaruit werd door de Portugezen en Spanjaarden maluqos of Malokos afgeleid. In het Engels kreeg het de naam Moluccas en de Nederlanders noemden het de Molukken.
